Ook de relaties die mensen met andere mensen hebben hangen aan elkaar van waarden en normen. Waarom willen we zo graag bij iemand horen?
Waarom zijn exclusieve relaties zo vanzelfsprekend terwijl je met een blik op het aantal scheidingen en een andere blik op het aantal eenzame alleenstaanden gemakkelijk zou kunnen verdedigen dat ze onpraktisch en inefficiënt zijn? Waarom leven we niet in groepen en groeien kinderen niet op in groepen? Waarom moeten er sociaal gezien papa's en mama's zijn?
Wat is 'houden van' meer dan iemand binnen een beperkte kring van mensen tegenkomen die je aantrekkelijk vindt, met wie je kunt uitwisselen, met wie je intiem kunt zijn, met wie je je veilig kunt voelen? Ik heb er niets tegen. Het erotische spel — wat overigens weer niet zo veel te maken heeft met seks — is altijd weer leuk om te doen en om te zien: sjansen, flirten, verleiden, aanraken, opgewonden raken, van elkaar genieten, ontspannen. Het is ook leuk wanneer mensen het qua persoonlijkheid met elkaar kunnen vinden en met elkaar over alledaagse dingen kunnen praten en zich veilig kunnen voelen bij elkaar. Het is nog leuker — maar bijzonder zeldzaam — wanneer in een relatie diepgaande gesprekken gevoerd kunnen worden over van alles in de wereld, gewoon door vragen te stellen aan elkaar, nieuwsgierig te zijn naar elkaars gedachten, door samen op onderzoek uit te zijn. Het is tenslotte nog zeldzamer dat je samen aan iets kunt werken, aan iets anders dan kinderen opvoeden bedoel ik dan.
Ik heb dus niets tegen relaties. Wat ik haat is heel dat ideologische geblaat over relaties. Hoe is toch mogelijk dat mensen die nog nooit een relatie gehad hebben zo stellig kunnen beweren dat deze man, deze vrouw de liefde van hun leven is? Ook al vervelen mensen zich dood bij elkaar, ook al bedriegen ze elkaar of slaan ze elkaar of misbruiken ze de kinderen, ze blijven zeggen dat ze van die ander houden. Iemands slechte daden worden altijd verontschuldigd: hij meende het niet, van binnen is ze heel anders, het ligt allemaal aan mij, ik hou niet genoeg van hem of haar. De illusie die in stand gehouden wordt.
Zoals in Amerikaanse films: "I love you like a friend, not 'like that'. I like you, I don't love you." Jou vind ik aardig, maar op hem ben ik verliefd. Wat betekent dat anders dan: met hem wil ik seks hebben en niet met jou? Maar dat durft iemand dan niet hardop te zeggen.
Wat is de reden voor dat verschil in gevoelens? Nee, dat heeft helemaal niets met 'chemie' te maken en ook niet met feromonen en ook niet met een of ander biologisch instinct. Ook dat zijn illusies, ons aangepraat door evolutionair psychologen en zo. Voorkeuren voor seksuele partners worden voornamelijk geregeld door culturele / maatschappelijke waarden en normen. Vaak kiest iemand bijvoorbeeld niet voor de aardige en vriendelijke en behulpzame man of vrouw, maar voor de egoïstische 'echte man' of 'echte vrouw' zoals die door de media worden beschreven. Het is normatieve beeldvorming die je vaak in films en tv-series en romans ziet, een beeldvorming waarmee heel wat hoofden worden vol gegoten. Ook hebben mensen van allerlei kanten geleerd dat je wel verliefd mag worden op iemand van je eigen leeftijd, maar niet op iemand die duidelijk en opvallend ouder is dan jij.
En een derde punt van groot belang. Je hebt vooral ook geleerd dat je niet zowel op de een als ook op de ander verliefd kunt worden. Maar waarom zouden mensen altijd een keuze moeten maken tussen de een en de ander? Zelfcensuur op gevoelens. Ontkennen dat je iets met de een hebt, omdat je een ander boeiend vindt. Omdat je ouders en je vrienden en de media en de samenleving je geleerd hebben dat je moet kiezen. Je hebt een heel goede vriend X, maar je zegt:"O nee, X is niks, er is geen X en mij" tegen een andere persoon die je ziet zitten zodat die zich niet zal afremmen omdat je al een relatie hebt met iemand. Ik zag dat ooit langskomen in een film. Dat is verraad, erger kan wel niet. Het is verraad aan jezelf en je eigen gevoelens, maar ook verraad aan X die je diep beledigt met dat soort reacties.