>>>  Laatst gewijzigd: 8 mei 2024   >>>  Naar www.emo-level-4.nl  
Ik

Filosofie en de waan van de dag

Start Filosofie Kennis Normatieve rationaliteit Waarden in de praktijk Mens en samenleving Techniek

Waarden en uiterlijk

boeken bij het thema

tv-series bij het thema

Intro

Waarden en normen die met uiterlijke schoonheid en aantrekkelijkheid te maken hebben, kunnen we daar iets zinnigs over zeggen? Ja, want dat is niet alleen maar een kwestie van smaak. Er zit iets objectiefs aan uiterlijke schoonheid.

Waarom worden sommige mensen mooier en aantrekkelijker gevonden dan andere? Waarom zijn ze mooier en aantrekkelijker? Verklaringen van wetenschappelijk onderzoekers deugen vaak van geen kanten omdat ze hun eigen vooroordelen niet kennen. En vooroordelen hebben alles te maken met de waarden en normen die je hebt.

"Tall and tan and young and lovely
The girl from Ipanema goes walking
And when she passes, each one she passes` goes ah ... "
JOBIM / DE MORAES / GIMBEL The Girl from Ipanema (1962)

Wat politiek correcte auteurs ook mogen beweren (ik heb er een aantal bijzonder ergerlijke voorbeelden van gezien): mannen en vrouwen begrijpen maar al te goed wanneer ze met een bijzonder aantrekkelijke man of vrouw te maken hebben.

Die 'girls from Ipanema' (zie het citaat hierboven) en uiteraard ook die 'boys from Ipanema' (zogezegd) bestaan gewoon, overal ter wereld, mensen die zo'n fraai uiterlijk hebben dat je hart een slag of twee overslaat als je ze ziet. Waarom zou je dat willen ontkennen?

Welwillendheid

Nou, bijvoorbeeld omdat je weet dat mensen met een fraai uiterlijk veel meer kansen krijgen in het leven dan mensen zoals jij met een minder fraai uiterlijk. Voor iets - nota bene! - waar ze niets voor hebben hoeven doen, voor een speling van de natuur, voor een toevallige samenloop van omstandigheden.

Een fraai uiterlijk wordt belangrijk en wenselijk gevonden en zeer positief gewaardeerd. Mensen met een fraaie buitenkant worden welwillend en met belangstelling benaderd. Als baby worden ze al vaker opgepakt en getroost dan jij als baby. Als kind, als tiener worden ze door iedereen met plezier bekeken en geprezen, terwijl jij zo je best moet doen om zelfs maar gezien te worden. Geen wonder dat ze gemakkelijk zelfvertrouwen opbouwen. En terwijl jij je voor de spiegel onzeker afvraagt of je wel ooit een vriendje of een vriendinnetje zult vinden, hebben die verrukkelijk gave mensen werkelijk geen enkele moeite met dat soort dingen: ze zijn gewild, ze hebben meer relaties dan jij, ze hebben meer seks dan jij. En nog erger: ze vinden gemakkelijker een baan dan jij, maken gemakkelijker carrière dan jij, worden rijker dan jij, wonen luxueuzer dan jij.

Sociale vooroordelen

Dat laatste omdat de 'beauty's' onder ons ook nog eens het geluk hebben dat zo ontzettend veel mensen er domme vooroordelen op nahouden en denken dat een persoon die een fraai uiterlijk heeft ook een aardig, sociaal, intelligent, en capabel persoon is. Sterker nog: schoonheden hebben daarom vaak zélf het idee dat ze ook op andere terreinen dan hun uiterlijk superieur zijn aan anderen.

Maar ... eh ... sinds wanneer zegt hoe je er uitziet iets over het niveau van je intelligentie of je cognitieve en sociale vaardigheden? Tja, sinds nooit. En toch denken veel mensen dat. Daarmee werken die sociale vooroordelen in het nadeel van mensen die er niet zo indrukwekkend uitzien, vooral ook omdat de hele (Westerse) cultuur maar blijft benadrukken hoe belangrijk het is om bij de mooie mensen te horen.

Geen wonder dat je niet kunt uitstaan dat uiterlijk zo'n grote rol speelt en dat je zou willen dat dat dat soort aantrekkelijkheid niet bestaat. Geen wonder dat je je bij tijden erg jaloers voelt en dat je zou willen dat jij ook zo aantrekkelijk was. Logisch.

Rozengeur en maneschijn?

Is het nu echt zo simpel? Nee, natuurlijk niet. Opvallend mooie mensen hebben ook zo hun sores, vrouwen op een andere manier dan mannen, maar toch.

Inmiddels een bekend feit: veel mensen zijn zo onder de indruk van iemand met een prachtig uiterlijk dat ze zo iemand niet eens durven aanspreken. Ze gaan er al bij voorbaat van uit dat ze geen enkele kans zullen maken bij een uitzonderlijk fraai persoon. Zoiets isoleert je dus als je een 'beauty' bent.

Andersom kan ook. Veel mensen willen je 'hebben' als je zo'n fraai uiterlijk hebt, je valt op, je wordt iemand om status aan te ontlenen, een uithangbord, een verovering, jou 'hebben' geeft een gevoel van macht, van superioriteit. Met als gevolg dat ze je lastigvallen als kind, als tiener, als adolescent en dat ze hun handen niet thuis kunnen houden of dat ze stinkend jaloers zijn als ze een relatie met je hebben zo gauw jij wat aandacht besteedt aan anderen. Erg vervelend allemaal.

Daarnaast kan al die belangstelling voor je buitenkant je het gevoel geven dat niemand geïnteresseerd is in je binnenkant, in je intelligentie, je dromen, je mogelijkheden, je persoonlijkheid. Zoiets kan je verwarren en somber maken, zoiets kan maken dat je zou willen dat je niet zo verdomde mooi was, waardoor je dingen gaat doen om jezelf lelijk te maken (anorexia en boulimia kunnen daar bijvoorbeeld mee te maken hebben).

Waarden en normen

Dat er opvallend mooie mensen bestaan is een gegeven, dat is feitelijk zo. Maar hoe individuele mensen of sollicitatiecommissies of de media of wat ook dat feit waarderen is een andere kwestie waarover heel wat discussie mogelijk is.