(26.10.2021)
In Filosofie Magazine van december 2019 een erg interessant interview door Marc van Dijk met Aldo Houterman. Een paar citaten:
"‘De metaforen die filosofen door de eeuwen heen bedacht hebben om het menselijk lichaam te beschrijven zijn opmerkelijk eenzijdig’, constateert Aldo Houterman. ‘Vrijwel altijd is er sprake van een fixatie op het hoofd als het centrum van alle activiteit. Plato vergeleek het lichaam met een standbeeld waarvan het hoofd regeert over borst en buik. Descartes sprak van een machine waarin het brein het lichaam aanstuurt met “draadjes”. En ook nu nog overheerst de scheiding tussen “hoofd en lichaam”. Het zelfbeeld van de westerse mens wordt gedomineerd door neurowetenschappen, waarin één grondwaarheid geldt: het brein bepaalt alles wat we doen, denken en laten.
De formulering van die grondwaarheid komt van de invloedrijke breinwetenschapper Dick Swaab, onder meer bekend van zijn boek met de alleszeggende titel Wij zijn ons brein. De jonge filosoof Houterman (37) waagt het om een flinke schop te geven tegen dit dominante beeld van de mens als kopvoeter, een mannetje met een topzwaar hoofdje waarin zich alle betekenis, waarde en regie bevindt. Houtermans weerlegging van Swaabs dogma – tevens de titel van zijn debuut – is even simpel als polemisch: ‘Wij zijn ons lichaam.’
Als student raakte hij geïnteresseerd in de cognitiewetenschap en philosophy of mind, het vakgebied dat zich bezighoudt met de vraag naar het menselijk bewustzijn. Gaandeweg raakte hij steeds meer afgeleid door het lichaam. ‘Het brein is essentieel – ja, natuurlijk. Maar hoe belangrijk is de rest van het lichaam voor het denken? Waarom gaat het daar in de wetenschap zo weinig over, terwijl het bij bijvoorbeeld kinderen, sporters en dansers zo evident is dat ze niet alleen leren met hun hoofd, maar met hun hele lichaam? Een aantal filosofen is er gelukkig al langer van doordrongen dat het lichaam meer is dan een stabiel station voor ons denken.’" [mijn nadruk] (20)
Geweldig interview. En eindelijk eens een filosoof die bepaalde vanzelfsprekenheden op zijn kop zet. Pun intended ...