Sharna OLFMAN e.a.Dit is een bundel artikelen onder redactie van Sharna Olfman. Olfman is hoogleraar ontwikkelingspychologie in Pittsburgh. De achtergrond van het boek is dus Amerikaans.
"Throughout this volume, the phrase 'sexualization of childhood' will refer to derailed psychosexual and gender development as a consequence of cultural values, beliefs, norms, and practices that
* teach girls that their primary worth is in their ability to be sexual objects for male pleasure
* teach boys that sex and violence are conjoined and that girls and women should be valued primarily for their ability to give them sexual pleasure
* isolate sexuality from personhood and the capacity for emotionally intimate and committed relationships
* treat children as if they are sexually mature because of the outward trappings of wardrobe, makeup, or precocious puberty
* allow corporations to use materials or methods of production that release endocrine-disrupting chemicals into the environment, contributing to early puberty."(2)
Dat is een wonderlijke opsomming. In de eerste twee punten is seksualisering gericht op de overdracht van klassieke rollenpatronen door de media. In de twee volgende punten slaat seksualisering op de aard van seks in samenhang met kinderen, waarbij seks blijkbaar weer normatief opgevat wordt als iets voor 'intimate and committed relationships' (lees het huwelijk) en als iets waar kinderen niet rijp voor zijn (nee, niet als je seks zo ziet). In het vijfde punt gaat het over slechte invloeden van de industrie, maar nu in de vorm van de chemische rotzooi die die in het mileu brengt die leidt tot een vervroegde puberteit (waar, maar seksualisering?)
Matthew B. Ezzell legt in hoofdstuk 2 een samenhang met het vaak gewelddadige en weinig empathische gedrag van mannen. Dat is bijna uitzonderlijk.
Opvallend aan dit boek als aan andere is namelijk dat een algemeen probleem meteen wordt doorgeschoven naar een probleem voor vrouwen. Maar het zijn niet alleen de waarden voor vrouwen die bediscussieerd moeten worden, het zijn ook de waarden voor mannen en hoe die zich gedragen waarvoor dat geldt. Niet alleen vrouwen en meisjes worden geseksualiseerd, ook mannen krijgen een rol opgedrongen. Het is dus vreemd dat veel van de literatuur op dat vlak zich alleen met meisjes bezig houdt, alsof jongens / mannen niet geseksualiseerd worden tot seksobjecten.
Ezzell komt dus met een belangrijk onderwerp in het kader van seksualisering.
"In other words, in a society in which media images of women disproportionately portray women as sexual objects that are degraded and less than men, and in which images of men are disproportionately tied to aggression, competition, sexual conquest, and control, it is more likely that women will be systematically targeted for acts of men's violence." [mijn nadruk] (10)
"In being socialized into the narrow box of what it means to be a 'real man' in this culture, men have to give up aspects of their humanity, their ability to connect intimately with others, and their ability to connect intimately with themselves. Violence prevention educator Paul Kivel summarizes the dominant and impossible masculinity taught to boys in our culture: 'Be tough, be aggressive, don't back down, don't make mistakes, be in control, take charge, have lots of sex, have money, be responsible, don't show any feelings, and don't cry.'" [mijn nadruk] (11)
Ezzell werkt dat uit aan de hand van drie soorten media: pornografie, mannenbladen, en videospellen.
"You may read the depictions of mainstream pornography, lad mags, and video games and think, as people have said to me, 'Well, that sounds bad, but so what? This is just entertainment, a good way to blow off steam. Boys will be boys, after all.' But media is more than simply entertainment. And these media are teaching boys to be boys in particular ways. Further, although the research isn't conclusive or without limitations, existing studies of the implications of media - specifically pornography, lad mags, and video games - on thoughts, beliefs, and actions provide cause for concern." [mijn nadruk] (23)
Hij vindt dat er veel moet veranderen:
"Change is possible. As a basic start, it will require honest, open, and comprehensive communication about sex and sexuality in the home and the schools. It will require role models who refuse to participate in systems of domination and exploitation for profit. It will require looking squarely in the mirror and dealing with ourselves, and it will require looking squarely at the increasingly denigrating and abusive aspects of mainstream culture without flinching. It will require engaged, mindful, and conscientious consumerism. It will require empathic connection and action. It will require us. It will require me. It will require you."(31-32)
Dat klinkt allemaal fraai, maar is tegelijkertijd wel erg naïef, zeker als het om de VS gaat. Hoe voer je een strijd tegen het kapitalisme als economisch systeem en neoliberalisme en religie als achterliggende ideologieën in een conservatief land als de VS? Dat zal een hardere aanpak vergen dan alleen dit.
Levin maakt in hoofdstuk 6 bijvoorbeeld een opmerking over de deregulatie van de media die in de VS plaatsvond in 1984, ook voor televisieprogramma's voor kinderen.
"Media deregulation contributed to a major setback in efforts during the 1960s and 1970s to reduce gender stereotyping in childhood culture and expand children's definitions of what it meant to be a boy or a girl." [mijn nadruk] (81)
Terwijl er om de reclame van bedrijven aan banden te leggen juist gereguleerd zou moeten worden. Het is een voorbeeld van dat typische neoliberale kapitalisme in de VS: laat het aan de bedrijven over. Ja, dat zal helpen.
In hoofdstuk 3 beschrijft speltherapeute Susan Linn de grote invloed van de media op de rolverdeling. Zij heeft het dan weer wel vooral over meisjes.
"It is both sad and ironic to find that the granddaughters of mid-twentieth-century feminists are locked into the same stereotyped roles from which their grandmothers struggled so hard to break free. One reason for what seems like significant backsliding is that commercialized media, with its accoutrements and the constricted role of women that it promotes, has never been so omnipresent in children's lives." [mijn nadruk] (33-34)
Ze vergelijkt de inhoud van moderne media met de sprookjes en verhalen die ze zelf uit haar jeugd kent. Ook daar vind je allerlei stereotypen over mannen en vrouwen, zwart en wit, mooi en lelijk. Ze pleit voor (de weergave van) diversiteit en dat lijkt me inderdaad nodig.
Haar kijk op wat kinderen kunnen begrijpen daarentegen is een misser.
"Girls are reaching puberty earlier than in previous generations. There is, however, no evidence that their cognitive, social, or emotional development, or their judgment, is keeping pace. The frontal cortex - the area of the brain where judgment sits - doesn't develop fully until we reach our mid-twenties. Immersion in twenty-first-century commercial culture encourages children to leap directly from preschool to the preoccupations of adolescence - sexuality, identity, and affiliation - before they can possibly understand what any of them mean." [mijn nadruk] (46)
O ja, weer dat 'frontal cortex' argument. Even afgezien van de vraag hoe waar die theorie is en of dat gegeven het gedrag van mensen zou determineren, wat zegt het over het vermogen van kinderen om van hun eigen lijf te genieten of dingen te snappen op het vlak van seksualiteit, rollen, gender? Bovendien heb ik niet bepaald de indruk dat mensen boven die grens van 25 jaar zoveel meer oordelend vermogen hebben en zo veel meer begrijpen, als je kijkt naar de puinhoop die ze er van maken.
Dezelfde auteur stelt:
"According to the Centers for Disease Control, in 2005 over one third of American ninth graders (boys and girls) had already had sex. But the fact that many children are sexually active at age 14 doesn't mean that they are achieving emotional intimacy with their partners or handling relationships particularly well. If children were really getting older younger — if they were actually going through all of the processes of physical, cognitive, social, and emotional maturation more rapidly — then perhaps there would be little cost to them. But that doesn't seem to be the case." [mijn nadruk] (47)
Dat is dus het normatieve uitgangspunt dat seks ingebed moet zijn in een liefdevolle duurzame relatie. Maar waarom dat zou moeten staat nergens. En erger nog: misschien dat jongeren niet zo handig zijn in relaties ('not handling relationships particularly well'), maar zijn volwassenen dat wel dan? De helft van de huwelijken eindigt in een scheiding, en voor relaties in het algemeen is dat waarschijnlijk een stuk meer dan de helft. Hoe arrogant is zo'n oordeel dan?
Ook in het zesde hoofdstuk van Diane E. Levin gaat het daarover en speelt dezelfde arrogantie van volwassenen in hun oordeel over hoe jongeren met elkaar omgaan.
"The feature story in the May 2004 issue of the New York Times Magazine was called 'Friends, Friends with Benefits and the Benefits of the Local Mall.' One hundred suburban teenagers were interviewed for the article. They described a world of casual sexual encounters devoid of emotions or relationships. 'Hooking up' and 'friends with benefits' are part of the new slang to describe casual sex with friends. The author of the story, Benoit Denizet-Lewis, reported that 'the teenagers talked about hookups as matter-of-factly as they might discuss what's on the cafeteria lunch menu.'(...)
Three days after the New York Times story appeared, the Boston Globe published an op-ed piece by Scot Lehigh, who bemoaned the realities of the casual and unencumbered sexual behavior revealed by the teenagers. 'It's truly sad to read of a high school generation too detached to date, too indifferent for romance, too distant for commitment. . . . You can't help but hope that today's teenagers will come to understand that to rob sex of romance, to divorce it from emotion, is to deny themselves exactly what makes it special.'" [mijn nadruk] (75)
Het probleem hier is bovendien het normatieve perspectief van waaruit geoordeeld wordt. Wanneer een of andere christelijke fatsoensrakker zegt dat het zo jammer is dat er geen romantiek meer is en dat seks zo niet meer 'speciaal' is, dan heb ik daar wat problemen mee bijvoorbeeld.
"It is time for all of us to work together to create policies and practices that will help children develop the foundation they need to become adults who are capable of forming positive, caring sexual relationships." [mijn nadruk] (85-86)
Dat veronderstelt dat er een duidelijke samenhang is aangetoond tussen de seksualisering van kinderen en seksueel gedrag van volwassenen. Bovendien heeft ze het weer eens over seksuele relaties, alsof dat het enige mogelijke perspectief is. En opnieuw zien we de arrogantie van volwassenen die denken dat ze het zo goed doen in relaties.
In hoofdstuk negen ook zo'n ondoordachte normatieve invulling. Daar heeft Gail Dines het over kinderporno. Ze hanteert de volgende indeling van Krone:
"1. Images depicting nudity or erotic posing with no sexual activity
2. Sexual activity between children or solo masturbation by a child
3. Nonpenetrative sexual activity between adult(s) and child(ren)
4. Penetrative sexual activity between adult(s) and child(ren)
5. Sadism or bestiality."(126)
Het eerste stukje van de eerste categorie is natuurlijk bijzonder aanvechtbaar: alleen al het bloot op de foto zetten van kinderen is daarmee kinderporno. Dat is gewoonweg belachelijk. Ook over andere punten kun je een aardige boom opzetten. De term 'kind' is hier zelfs vaag. Tieners die aan sexting doen, doen dan aan 'kinderporno' met alle gevolgen van dien. Dan ben je als auteur echt niet in staat om na te denken over kinderen / jongeren en seksualiteit en heb je bar vertrouwen in kinderen / jongeren.
En verderop ook zoiets:
"No matter how much these girls grimace, they say they are enjoying the sex, and they moan intermittently as a way to mimic arousal. This actually reflects what goes on in real child pornography, according to Kenneth Lanning, as much of the illegal child pornography he has investigated does show the child looking somewhat like a willing accomplice, appearing as if they are eagerly consenting to the experience. Of course, this is a lie but one that Lanning argues many perpetrators, and indeed some lawyers, social workers, and police believe, because they view the image as a truth teller rather than a carefully constructed representation of reality that is produced with specific goals in mind." [mijn nadruk] (131-132)
Ook hier lees ik ondoordachte waarden en normen. Je kunt niet zonder meer aannemen dat kinderen niet willen zoals de auteur doet. Dat is te simpel en elke nuance ontbreekt in zo'n oordeel vanuit het idee dat kinderen en seks niet samengaan. Je kunt een fotoserie of film volgens mij nooit zo construeren dat kinderen er gelukkig en blij uitzien als er met geweld van alles wordt afgedwongen. Hun reactie zal, neem ik aan, anders zijn wanneer er geen sprake is van geweld. Mijn punt is: je kunt niet zo gemakkelijk roepen 'this is a lie'. En wat voor onderzoek is dat, dat van Lanning? Het is een wetshandhaver van de FBI. Ik zou dan toch graag ander onderzoek zien voordat ik zo stellig zou zijn.
Het is lastig algemene conclusies te trekken bij zo'n bundel met diverse thema's en opvattingen. Een essentieel ding wil ik even noemen Er zijn twee verschillende kanten aan seksualisering.
De ene kant is kritiek op de media om de beeldvorming die ze neerzetten over hoe meisjes en jongens horen te zijn, eruit horen te zien, zich horen te gedragen.
De andere kant is kritiek op de media om kinderen te beschermen tegen een 'te vroege' confrontatie met seksualiteit vanuit opvattingen over de normale seksuele ontwikkeling van kinderen, het onschuldige seksloze kind, en zo meer.
Het gaat dus duidelijk om twee verschillende opvattingen. Het eerste kan goed zonder het tweede. Helaas zie je in vrijwel alle artikelen dat auteurs kritiekloos van de ene naar de andere insteek springen. Dat is gewoon niet erg verstandig.